به گزارش خبرنگار خبرگزاری ایرنا در کابل؛ نشست پنجاه‌وششم شورای حقوق بشر سازمان ملل که روز گذشته برای استماع گزارش اوضاع حقوق بشری افغانستان و سودان برگزار شده بود، با لحن تند گزارش ریچارد بنت نماینده ویژه این شورا علیه کابل همراه بود.
این شورا در گزارشی از جلسه روز گذشته اعلام کرد که گزارش‌های استماع شده از اوضاع افغانستان به گونه‌ای است که اقدامات حاکمیتی در افغانستان علیه زنان و دختران ممکن است جنایت علیه بشریت باشد.
نشست دیروز در حالی برای استماع گزارش «بنت» برگزار شد که در ماه آتی قرار است سومین نشست «دوحه» برای افغانستان برگزار شود و طبق اعلام مقامات دولت سرپرست افغانستان، هیئتی از کابل نیز در این نشست شرکت خواهد کرد.
با وجود این، پس از نشست دیروز شورای حقوق بشر سازمان ملل به نظر می‌رسد ابهاماتی فراروی نشست دوحه قرار گرفته باشد. این احتمال با اعلام این خبر از سوی سازمان ملل که قرار است «شورای امنیت» این سازمان نیز نشستی را درباره افغانستان برگزار کند، پررنگ شده است.
ریچارد بنت، در گزارش خود مدعی شده است که سیستم نهادینه شده طالبان برای ستم جنسیتی که از طریق نقض حقوق اساسی زنان و دختران ایجاد و اجرا شده است، گسترده و سیستماتیک است و به نظر می‌رسد حمله‌ای به کل جمعیت غیرنظامی و جنایت علیه بشریت است.
وی افزوده است: از ژوئن گذشته، مقامات دوفاکتو حداقل 52 فرمان صادر کرده‌اند که محدودیت‌هایی را بر زنان و دختران افغان تشدید می‌کرد که به طور فزاینده‌ای اجرا می‌شد؛ زنان و دخترانی که از سیستم آموزشی کنار گذاشته شده بودند، با خطرات شدیدی همچون ازدواج اجباری مواجه بودند.
بنت مدعی شد که تجاوزات علیه زنان و دختران در افغانستان آن قدر شدید و گسترده است که او به این نتیجه رسیده است که ممکن است این رفتارها جنایت علیه بشریت باشد.
بنت در پایان گزارش خود توصیه کرد که طالبان باید فوراً سیستم نهادینه شده سرکوب جنسیتی خود را از بین ببرند و باید با سازوکارهای حقوق بشر سازمان ملل متحد، از جمله مأموریت وی، تعامل سازنده داشته باشد.
او همچنین از جامعه بین‌المللی خواست تا از عادی‌سازی یا مشروعیت بخشیدن به مقامات بالفعل تا زمانی که پیشرفت‌های ثابت، قابل اندازه‌گیری و تأیید شده مستقل در برابر معیارهای حقوق بشر، به‌ویژه برای زنان و دختران، وجود نداشته باشد، اجتناب کنند.
پس از گزارش ریچارد بنت که صراحت بسیار روشنی در زیرسؤال بردن رفتارهای حکومت سرپرست داشت، این سؤال مطرح می‌شود که رویکرد سازمان ملل در قبال گزارش بنت چه خواهد بود؟ آیا تغییراتی را در دستور کار نشست و یا میهمانان شاهد خواهیم بود؟ یا اینکه گزارش بنت، در همان حد استماع خواهد ماند؟
در اولین واکنش به سخنان بنت، ذبیح‌الله مجاهد سخنگوی دولت سرپرست افغانستان، گزارش بنت را رفتار عقده‌مندانه و مخرب توصیف کرده و در صفحه ایکس خود نوشت: «گزارش بعضی از اعضای سازمان ملل متحد، به خصوص گزارش ریچارد بنت، تلاش برای تخریب اذهان در آستانه نشست دوحه می‌باشد. متأسفانه بعضی از اشخاص عقده‌ای در سازمان ملل همیشه تلاش دارند تا در مورد افغانستان گزارشات نادرست ارائه کنند و پيشرفت‌‌های بزرگ را تحت شعاع موضوعات محدود قرار دهند».
محتوای سخنان مجاهد نشان می‌دهد دولت سرپرست گفته‌های وی را خیلی جدی نگرفته است؛ ظاهراً عزم دولت سرپرست برای حضور در نشست دوحه 3 جدی است و از آنجایی که مقامات طالبان بارها برای حضور در این نشست، شروط ویژه‌ای را پیش‌روی سازمان ملل گذاشته‌اند و سازمان نیز ظاهراً آن را پذیرفته است، نمی‌خواهند «توپ را در زمین خود ببینند».
مقامات دولت سرپرست این راهبرد را گام‌به‌گام و به آرامی دنبال کرده و از شروط خود نیز کوتاه نمی‌آیند، چنان که چند روز قبل عبدالقهار بلخی از مقامات وزارت خارجه دولت سرپرست نسبت به هرگونه تغییر در ترکیب میهمانان و یا دستور نشست هشدار داده و گفته بود هر گونه تغییر احتمالی در این مسیر بر واکنش آنان تأثیر خواهد گذاشت.
نکته دیگر درباره بازخورد گزارش بنت اینکه نمایندگان «روسیه» و «چین» به عنوان دو کشوری که رابطه خوبی با طالبان دارند، نیز چندان از گزارش وی استقبال نکردند؛ نماینده روسیه به صراحت بار دیگر موضع مقامات مسکو مبنی بر ضرورت تعامل با طالبان را تکرار کرد و افزود برای موارد حقوق بشری نیز باید با طالبان تعامل داشته باشیم.
وی یک‌بار دیگر مشکلات فعلی افغانستان را نتیجه 20 سال حضور نیروهای بیگانه در این کشور دانست و گفت طالبان، افغانستان را با مشکلات بسیاری تحویل گرفته است.
نماینده چین نیز هر چند به کابل درباره حقوق اقلیت‌ها توصیه‌های کوتاهی داشت اما با مخاطب قرار دادن غیرمستقیم آمریکایی‌ها گفت: «مدت زیادی از مسدود کردن دارایی‌های افغانستان می‌گذرد و تحمیل تحریم‌های یکجانبه غیرمنطقی علیه افغان‌ها باعث شده بسیاری از آن رنج ببرند و به حقوق انسانی افغان‌ها صدمه جدی وارد شود».
در واکنش به سخنان نمایندگان مسکو و پکن، مجاهد نیز در متن منتشر شده در ایکس از حمایت روسیه و چین تشکر کرده است؛ تا اینجا کفه نظرات به نفع مقامات کابل است و ظاهراً گزارش بنت نتوانسته در نقش اهرم فشار، ایفای نقش مؤثری داشته باشد.
از سوی دیگر، یک روز پیش از نشست شورای حقوق بشر سازمان ملل، هبت‌الله آخوندزاده، رهبر طالبان در نماز عید قربان که در قندهار برگزار شده بود تمام مواضع حقوق بشری کشورهای غربی را با خاطر نشان کردن جنایاتی که در غزه می‌گذرد و آنان واکنشی در قبال آن از خود نشان نمی‌هند، زیر سؤال برده بود.
شنیده‌های رسمی نیز حاکی از آن است که ترکیب میهمانان دوحه با نظرخواهی از دولت سرپرست افغانستان منتج به حذف نمایندگان جامعه مدنی شده است؛ همچنین محورهای نشست نیز با نظر مساعد کابل مورد توافق طرفین قرار گرفته است.
با درنظرداشت موارد گفته شده بعید است گزارش «بنت» بتواند تغییری در سازوکار و یا سرنوشت سومین نشست دوحه ایجاد کند. از سوی دیگر، تصمیم سازمان ملل برای برگزاری نشست سوم دوحه با تلاش‌های بسیاری برای جلب نظر مقامات کابل همراه بوده است و بعید است مقامات این سازمان به این راحتی هزینه‌هایی را که متحمل شده‌اند بخواهند از دست بدهند.
پایان پیام/
Your Comment