"زخم كاری" تجهیزات به‌جا مانده آمریکایی‌ در افغانستان بر پيكر كاخ سفيد

به گزارش خبرنگار خبرگزاری ایرنا در کابل؛ پرونده خروج نیروهای آمریکایی از افغانستان در تابستان ۱۴۰۰ علی‌رغم اینکه بیش از ۱۲۰۰ روز از بسته شدن ظاهری آن می‌گذرد، همچنان به عنوان یک زخم‌کاری روی میز رئیس جمهور آمریکا مانده است؛ چه در دولت جو بایدن و چه در دولت جدید دونالد ترامپ که اتفاقاً در جریان کاروزار انتخابی، همواره از آن به تلخی یاد کرده است.

از یکم دلو(بهمن) سال گذشته نیز که ترامپ با ادای مراسم سوگند، عملاً سکان کاخ سفید را به دست گرفت، تا امروز(۱۵ حمل/ فروردین) که بیش از ۷۰ روز از ورود وی به کاخ سفید می‌گذرد، باز هم مشاهده شد که وی مسئله تجهیزات به‌‎جا مانده نظامیان آمریکایی در افغانستان را از یاد نبرده است.

ترامپ در تازه‌ترین اظهارات خود در این باره، یک هفته قبل و در ۲۷ مارس(۷ حمل/ فروردین)، در نشستی در کاخ سفید با حضور زنان، با انتقاد مجدد از جو بایدن، گفت که وی میلیاردها دلار تجهیزات آمریکایی را به افغانستان اختصاص داد؛ و افزود: «شاید مجبور شویم آن‌ها را پس بگیریم، هرچند حالا کمی کهنه شده‌اند».

تنها یک روز بعد از این سخنان ترامپ، جی‌دی ونس، معاون وی که (معاون رئیس‌جمهور): در تاریخ ۲۸ مارس ۲۰۲۵ (۸ فروردین ۱۴۰۴)، در جریان سفری به گرینلند و در سخنرانی میان سربازان آمریکایی در پایگاه فضایی پیتوفیک، خروج از افغانستان را اشتباه فاجعه‌بار خواند و اظهار داشت که [بر اثر این اقدام اشتباه] میلیاردها دلار تجهیزات نظامی به دست طالبان افتاده است.

اظهاراتی که البته فردای آن روز با پاسخ عبدالقهار بلخی، سخنگوی وزارت خارجه طالبان مواجه شد که گفته بود: «تسلیحات به‌جا‌مانده آمریکا در افغانستان متعلق به این گروه است و بازگردانده نمی‌شوند».

صورت مسئله تجهیزات نظامی به‌جا مانده آمریکا از کجا پیدا شد؟

انتشار تصاویری از تجهیزات نظامی و لجستیکی آمریکایی در فرودگاه بین‌المللی پایتخت افغانستان که آن زمان به نام رئیس جمهور پیشین این کشور بود، درست در همان روز ۱۵ اوت ۲۰۲۱/ ۲۴ اسد(مرداد) ۱۴۰۰ و خروج نیروهای نظامی آمریکا از کابل، صورت مسئله «تجهیزات نظامی آمریکایی به جای مانده در افغانستان» را شکل داد؛ پس از آن اولین گزارش رسمی را خبرگزاری رویترز در ۱۹ اوت/ ۲۸ اسد با عنوان Planes, guns, night-vision goggles: The Taliban's new U.S.-made war chest/ «هواپیماها، سلاح‌ها، دوربین‌های دید در شب؛ تجهیزات به‌روز آمریکایی طالبان» آن را برای مخاطبین خود ارائه داد.

رویترز چه آماری را ارائه کرد؟

گزارش رویترز از تسلیحات به جا مانده، گزارشی مبتنی بر مشاهدات بود؛ آماری که بعدها با اعلام رسمی پنتاگون و یا سی‌گار، تفاوت‌های محسوسی داشت. با این حال، رویترز در گزارش مذکور ارقام ذیل را ارائه کرد:

۱.  بیش از ۲,۰۰۰ خودروی زرهی: شامل هاموی‌های آمریکایی (American Humvees) که توسط نیروهای افغان رها شده و به دست طالبان افتاده بود.

۲. تا ۴۰ هواپیما: این ارقام شامل هلیکوپترهای UH-۶۰ Black Hawk، هلیکوپترهای تهاجمی سبک (scout attack helicopters)، و پهپادهای نظامی ScanEagle بود.

۳.  سلاح‌های سبک و تجهیزات دیگر: گزارش به‌طور خاص به تفنگ‌ها(guns)، عینک‌های دیدشبانه (night-vision goggles)، و تجهیزات ارتباطی اشاره می‌کند، اما تعداد دقیق این موارد را ذکر نکرده است.

گزارش وزارت دفاع آمریکا داده‌های اولیه رویترز را شفاف کرد

 در آوریل ۲۰۲۲ وزارت دفاع آمریکا بر أساس داده‌های جمع‌آوری شده پس از خروج از أفغانستان گزارشی را به کنگره ارائه کرد که آمار اولیه رویترز را شفاف می‌کرد. گزارش پنتاگون به این شرح بود:

ارزش کل: ۷.۱۲ میلیارد دلار تجهیزات باقی‌مانده از ۱۸.۶ میلیارد دلار تأمین‌شده برای ANDSF از ۲۰۰۵ تا اوت ۲۰۲۱.

۷۸ هواپیما: شامل ۴۳ هلیکوپتر MD-۵۳۰، ۲۳ هواپیمای A-۲۹ Super Tucano، و هلیکوپترهای دیگر در فرودگاه کابل (غیرقابل استفاده شدند).

بیش از ۴۰,۰۰۰ خودروی نظامی: شامل ۱۲,۰۰۰ هاموی، خودروهای MRAP، و سایر خودروها.

بیش از ۳۰۰,۰۰۰ سلاح: شامل تفنگ‌ها و مسلسل‌های سبک.

۹,۵۲۴ مهمات هوا به زمین: به ارزش ۶.۵۴ میلیون دلار.

تجهیزات دیگر: شامل عینک‌های دید شبانه، تجهیزات ارتباطی، و سیستم‌های بیومتریک (تعداد دقیق ذکر نشد).

نکته قابل توجه اینکه پنتاگون اعلام کرد که ۷۰ MRAP و ۸۰ هواپیما را غیرقابل استفاده کرده است.

ترامپ: از دیدن رژه طالبان با تجهیزات آمریکایی عصبانی می‌شوم

ترامپ برای نخستین بار، دو هفته پس از سقوط کابل و روی کار آمدن مجدد طالبان در تابستان ۱۴۰۰ و درحالی‌که دیگر رئیس جمهور نبود، خواستار بازگرداندن تجهیزات نظامی به‌جای مانده نیروهای آمریکایی از افغانستان شد.

ترامپ بعدها نیز با انتقاد از سیاست بایدن درباره نحوه خروج نیروهای آمریکایی از افغانستان، به مناسبت، گریزی هم به مسئله تجهیزات نظامی به‌جامانده زده و خواستار بازگرداندن آن‌ها شده است.

رسانه‌های آمریکایی در ۵ حوت/ اسفند ۱۴۰۳ به نقل از ترامپ که در نشست موسوم به «کنش سیاسی محافظه‌کار» سخن گفته بود، نوشتند: «ایالات متحده سالانه بیش از دو میلیارد دلار به افغانستان می‌دهد و این پول در صورتی ادامه می‌یابد که طالبان تجهیزات نظامی به‌جا مانده در افغانستان را پس بدهند». وی افزوده بود از رژه نظامی طالبان با جنگ‌افزارهای امریکایی عصبانی می‌شوم.

ترامپ یک هفته قبل نیز(۷ حمل/ فروردین) از بازگردان تجهیزات نظامی آمریکایی از افغانستان سخن گفت؛ صحبت‌هایی که هیچ وقت بدون واکنش کابل نماند و هر بار یک یا چند مقام طالبان پاسخ وی را داده‌اند.

سخنگوی طالبان: نه تنها سلاحی به واشنگتن باز نمی‌گردد، بلکه حساب هم پس می‌گیریم

ذبیح‌الله مجاهد، سخنگوی طالبان در واکنش به صحبت‌های ترامپ درباره بازگرداندن سلاح‌های آمریکایی از أفغانستان و در اختیار گرفتن پایگاه بگرام توسط چینی‌ها، روز یکشنبه ۱۲حوت/ اسفند سال گذشته از رئیس جمهور امریکا خواست که اطلاعات خود را درباره افغانستان تکمیل کند و احساسی صحبت نکند. وی افزود: تجهیزات باقی‌مانده امریکا در افغانستان غنیمت جنگی است.

مجاهد در پاسخ ترامپ همچنین تاکید کرد: امارت اسلامی افغانستان از امریکا به دلیل ویرانی‌هایی که در ۲۰ سال گذشته بر جا گذاشته است، نیز حساب خواهد پرسید.

عبداللطیف منصور؛ وزیر آب و انرژی طالبان: امریکا باید به افغان‌ها غرامت بپردازد/ تجهیزات نظامی امریکا غنیمت و حق افغان‌هاست

عبداللطیف منصور که سرپرستی وزارت آب و انرژی را در دولت سرپرست أفغانستان به عهده دارد، از دیگر مقامات ارشد طالبان است که به سخنان ترامپ واکنش نشان داده است.

وی در ۲۶ دلو(بهمن) سالروز خروج ارتش شوروی از أفغانستان در واکنش به اظهارات رئیس جمهور امریکا مبنی بر بازگرداندن تجهیزات نظامی باقی مانده‌ آن کشور از افغانستان گفت: تجهیزاتی که در جهاد به دست مجاهدین قرار گرفته غنیمت و حق افغان‌هاست. وی افزود: امریکایی‌ها شکست خوردند و بسیار به بی‌عزتی از افغانستان رفتند در جهان رسوا شدند حالا تهدید می‌کنند که تجهیزات نظامی باقی مانده را باز می‌گردانیم!

منصور در سخنان خود تاکید کرد که اشغالگران(امریکایی‌ها) مکلف‌اند تا در برابر ویرانی‌هایی که در افغانستان کرده‌اند، غرامت بپردازند.

والی هرات: کاخ ملعون سفید، دیوانه‌های خود را هوشیار کند

مولوی اسلام جار، والی هرات از دیگر مقامات ارشد طالبان یکی از تندترین واکنش‌ها را به درخواست ترامپ برای بازگرداندن سلاح‌های آمریکایی از افغانستان داشته است.

اسلام‌جار در مراسم سالروز قیام خونین ۲۴ حوت/ اسفند، در آخرین روزهای سال قبل رئیس جمهور آمریکا را «دیوانه» خواند.

والی هرات در رابطه با اظهارات ترامپ مبنی بر اینکه پایگاه هوایی بگرام را پس می‌گیرند و تجهیزات نظامی را بازمی‌گردانند گفت: گاهی اوقات، برخی افراد جاهل یاوه‌سرایی می‌کنند. یک‌بار می‌گویند که بگرام را می‌خواهیم، بار دیگر تانک و تفنگ می‌خواهند؛ اما این یاوه‌سرایی‌ها راه به جایی نخواهد برد. ما از چند نفر هوشیار که در کاخ ملعون سفید هستند، می‌خواهیم که دیوانه‌های خود را هوشیار کنند و از تاریخ افغانستان درس بگیرند.

تکلیف ماجرا تا اینجا؟ کابل: مذاکره به معنای گفتگو بر سر دارایی‌ها نیست

با سفر زلمی خلیل‌زاد نماینده ویژه پیشین آمریکا در امور افغانستان به کابل در آخرین روز سال گذشته، که منجر به آزادی یک شهروند آمریکایی از زندان طالبان شد، گمانه‌زنی‌های مختلفی در رسانه‌ها پیرامون محتوای مذاکرات هیئت آمریکایی و مقامات طالبان انجام شد.

درحالی‌که کم‌کم می‌رفت تا گفتگو درباره سرنوشت تجهیزات آمریکایی به جا مانده در افغانستان، به عنوان یکی از محورهای اصلی رایزنی هیئت آمریکایی و طرف افغان، تبدیل به خط خبری رسانه‌ها شود، عبدالقهار بلخی سخنگوی وزارت خارجه طالبان در گفتگو با سی‌بی‌اس نیوز اظهار داشت: «مردم بر سر دارایی‌های ملی خود معامله نمی‌کنند. آن‌ها از طریق گفتگو و تعامل، راه‌هایی برای منافع مشترک پیدا می‌کنند».

با این اظهارات بلخی، طالبان این پیام را تا اینجا به واشنگتن فرستاده است که حتی حاضر به گفتگو درباره تجهیزات به‌جا مانده آمریکایی در افغانستان که آن را «غنیمت جنگی» می‌دانند، هم نیستند؛ چه رسد به اینکه چیزی دست طرف آمریکایی را بگیرد... .

آیا روزها و ماه‌های آینده این پرونده باز هم فراز و فرودی را شاهد خواهد بود یا اینکه باید پرونده را در همین‌جا مختومه اعلام کرد؟!

پایان پیام/