به گزارش خبرنگار خبرگزاری ایرنا در کابل؛ انتشار ویدئویی از درگیری لفظی میان کارکنان شرکت راه‌آهن جمهوری اسلامی ایران با نیروهای «کنسرسیوم ریلی افغانستان» و در ادامه، بیانیه‌ای که راه آهن صادر کرد و مورد توجه رسانه‌های فارسی‌زبان مخالف جمهوری اسلامی قرار گرفت، رئیس راه‌آهن افغانستان را وادار به واکنش کرد!
بخت‌الرحمان شرافت، سرپرست راه‌آهن افغانستان در شبکه اجتماعی ایکس با بیان اینکه کنسرسیوم ریلی افغانستان، هویت افغان ندارد، بلکه مجموعه‌ای از شرکت‌های راه‌آهن مستقر در ایران است که بین ایران و افغانستان فعالیت می‌کند، خیلی زود پای حکومت افغانستان را از دعوای کنسرسیوم ریلی و راه آهن جمهوری اسلامی بیرون کشید؛ چه اینکه در بیانیه راه آهن آمده بود که کنسرسیوم ریلی، «بدون اجازه اقدام به تصرف غیرقانونی ایستگاه میوتک در خاک جمهوری اسلامی ایران کردند و با شکستن قفل ساختمان ایستگاه وارد آن شدند».
اینکه چرا بیانیه راه‌آهن جمهوری اسلامی به شکلی تنظیم شده است که شائبه ورود طرف افغان را به یک ماجرای داخلی ربط می‌دهد، نیازمند نوشتار دیگری است؛ اما تا همین‌جا مقامات کابل دریافته بودند که مخالفان آنان به دنبال سوء استفاده از بیانیه راه آهن جمهوری اسلامی برای تخریب وجهه حکومت آنان هستند؛ «افغانستان اینترنشنال» تیتر زد: «کنسرسیوم ریلی افغانستان یک ایستگاه قطار را در خاک ایران تصرف کرد»؛ «ایندیپندنت فارسی» هم بر همین منوال، تیتر «عوامل شرکت «کنسرسیوم ریلی افغانستان یک ایستگاه را در خاک ایران تصرف کردند»!
تیترهای جهت‌داری که در واقعیت، از این منظر که دولت افغانستان اقدام به این کار کرده باشد و یا حتی پشت این قضیه باشد، بسیار مضحک است و باید خیلی روی بی‌اطلاعی مخاطب حساب کرد تا آن را باور کند، اما به هر حال تأمین‌کننده بخشی از محتوای تنش‌آفرینی میان دو کشور دوست و همسایه است.
واکنش مقامات دولت طالبان به بیانیه راه‌آهن به همین مقدار خاتمه یافت؛ مقامات کابل این روزها به شدت درگیر توسعه مراودات اقتصادی با دیگر کشورها هستند و چنانچه بخواهند وقت خود را با حواشی این چنینی بگذرانند از اهداف اقتصاد کلان خود باز می‌مانند. اما چرا این حاشیه به وجود آمده و پررنگ شده است؟
«کنسرسیوم توسعه ریلی افغانستان» از کجا آمده است؟
این شرکت بر اساس اطلاعات موجود یک شرکت خصوصی است که در سال 1401 تأسیس شده و در زمینه بهره‌برداری از شبکه ریلی ایران و افغانستان فعالیت می‌کند؛ مدیر عامل آن مصطفی رضایی سیستانی است و گفته می‌شود اعضایی از شرکت حمل و نقل بین‌المللی شنل، جهاد نصر کرمان، فولاد ریل توس و سازمان همیاری شهرداری‌های استان خراسان رضوی به عنوان عضو هیئت‌مدیره آن هستند.
شرکتی ایرانی که روی ریل تخلف حرکت می‌کند!
اردیبهشت ماه امسال، خبر توقیف بار «تالک» افغانستان و اجازه عبور ندادن به آن برای رسیدن به ترکیه، توسط این شرکت رسانه‌ای شد و اتفاقاً خوراک خوبی برای رسانه‌های فارسی‌زبان خارج کشور فراهم ساخت.
در آن زمان، یکی از مسئولین در وزارت راه در واکنش به فضاسازی «کنسرسیوم ریلی» گفته بود: از سال گذشته و پس از بازدید معاون فنی راه‌آهن از خط ریلی افغانستان، به ذکر مستندات ایرادات گسترده خط به منظور بهره‌برداری تجاری به‌طرف مقابل اعلام[کنسرسیوم ریلی] و مقرر شد پس از رفع این ایرادات فنی و مهم در حوزه ایمنی قطار تجاری بهره‌برداری شود که تا کنون برطرف‌شدن این ایرادات به راه‌آهن اعلام نشده است.
این مقام وزارت راه در ادامه افزوده بود: از سوی دیگر مشخص بود که رفع این ایرادات مهم توسط کنسرسیوم قابل‌اجرا نیست، زیرا نیاز به ماشین‌آلات تخصصی خط دارد که در اختیار هیچ‌کدام از این شرکت‌ها نیست و راه‌آهن بارها به‌طرف افغانستانی اعلام کرده آمادگی این را دارد که با ارسال ماشین‌آلات تخصصی به خاک افغانستان این ایرادات را برطرف کند.
جعفری در آن زمان با اشاره به تخلف کنسرسیوم ریلی، تأکید کرده بود: با این وجود، راه‌آهن موافقت کرد برای توسعه خط ریلی از «روزنک» به هرات، فقط قطار عملیاتی برای انتقال تراورس و بالاست به روزنک وارد افغانستان شود که به نظر می‌رسد کنسرسیوم از حُسن‌نیت راه‌آهن جمهوری اسلامی ایران سوء استفاده کرده و آخرین قطار عملیاتی که فرستاده شده را بدون هماهنگی و اطلاع راه‌آهن پس از تخلیه، به تعداد ۱۰ واگن بارگیری کرده و پس از کار رسانه‌ای از روزنک راهی «شمتیغ» کردند...
خبر ورود غیرقانونی و تصرف ایستگاه «میوتک» نیز که جدیدترین اقدام عجیب و غیرقانونی آن بوده است.
اقدام تلخ؛ وساطت، پادرمیانی و «ریش سفیدی» برای...؟
ماجرای توقیف محموله «تالک» افغانستان که قرار بود به ترکیه برسد با اقدامات رسانه‌ای کنسرسیوم کم‌کم می‌رفت که خدشه جدی به اعتبار کشور وارد کند؛ ایران می‌خواهد مسیر جاده ابریشم را احیا کند و محور ترانزیت شرق به غرب باشد و حالا راه‌آهن مجبور بود برای گریز از اتهام سنگ‌اندازی در مسیر رونق توسعه اقتصادی کشور، احتمالاً با وساطت و پادرمیانی‌های پشت صحنه، از تخلف کنسرسیوم ریلی چشم‌پوشی کند... بار افغان‌ها سرانجام به دست ترک‌ها رسید، اما... .
بار «تالک» صادراتی از افغانستان با پیمودن عرض ایران و با همکاری راه‌آهن جمهوری اسلامی علی‌رغم مشکلات فراوانی که به لحاظ فنی داشت و با هیاهوی رسانه‌ای سرانجام به ترکیه رسید، اما ظاهراً قرار نیست، کنسرسیوم ریلی روی ریل قانون حرکت خود را ادامه دهد.
برای افغان‌ها مسیر شرق به غرب تنها از ایران تعریف نشده و محصور نیست، بلکه «راه لاجورد» گزینه دیگری است که با تمایل کشورهای آسیای میانه به راحتی می‌تواند جایگزین کریدور ترانزیتی ایران شود و تجربه تلخ دیگری همانند برخی اتفاقات گذشته در حوزه مسائل اقتصادی دامن منافع ملی کشور را بگیرد. در «تهران» اما باید تصمیم‌گیران کلان فکری به حال این اوضاع نموده و در برخورد با کسانی که منافع شخصی را بر منافع ملی ترجیح می‌دهند، قاطعیت به خرج داده و مانع خسارت‌های بیشتر برای اقتصاد کشور باشند.
پایان پیام/