کابل کې د ایرنا خبري آژانس د خبریال په خبره؛ د کابل ښاروالۍ چارواکو په دې وروستیو کې اعلان کړی، چې د ځینو شرکتونو اعلانونه د خپلو توکو پلورلو په موخه په پلازمینه کې د غږیز ککړتیا لامل شوی او دوی مکلف دي، چې د ښاریانو وضعیت په پام کې ونیسي او د اعلاناتو پر لارو چارو له سره غور وکړي.
د ایرنا خبریال دغه موضوع د ښاري چارو له کارپوهانو سره په خبرو کې مطرح کړه او له هغوی یې په پلازمینې ښار کې د شور د ککړتیا د ژوند په هکله پوښتنه وکړه.
د ښاري چارو کارپوه ډاکټر سید علي اقبال له ایرنا سره په یوه ځانګړې مرکه کې وویل: د لویو ښارونو یوه لویه ستونزه د غږ ککړتیا ده چې د ښار زیاتره اوسېدونکي یې اغېزمن کړي دي.
د اقبال په وينا، د ګرځنده پلورونکو تر څنګ هغه ساختمانونه چې د ځمکې او هوا د موټرو ترافيک هم په کې د شور د ککړتيا لامل ګرځي، خو که يوازې د پلورونکو له خوا د غږيزو ککړتيا سرچينو ته اشاره وکړو، په مرکزي سيمو کې په لويو ښارونه په ځانګړې توګه کابل ښار خورا څرګند او د اندېښنې وړ دی.
د ښاري چارو دغه کارپوه همداراز څرګنده کړه: د زياتو پېرودونکو د جلبولو لپاره په ښار کې پلورونکي له کوچنيو لوډسپيکرونو څخه کار اخلي او په يوه سيمه کې د دغو کسانو ګڼه ګوڼه ډېر شور پيدا کوي او کله ناکله بې کنټروله کېږي.
غږیزه ککړتیا او د هغې ټولنیزې پایلې
ډاکټر اقبال د صوتي یا غږیزې ککړتيا ټولنيزو پايلو ته په اشارې و ویل، د انسان د اورېدلو توان منځنۍ کچه زغملی شي، له همدې امله د غږ د ککړتيا يوه زیان غوږ ته زيان رسول دي، چې په اورېدو يې اغېز کوي او غږونو ته حساسيت کموي او بالاخره یو ډول دوامداره او نه لیدل کڼوالی رامنځ ته کوي.
د اقبال له نظره، د شور ککړتیا هم په یوه پلمه فزیکي زیان رسو،. لکه د ښاریانو ګډوډي، چې کېدای شي د یو کس د ښکته کېدو، له موټرو سره ټکر او داسې نور.
د هغه په وينا، له بلې خوا د غږ ککړتيا چاپېريال ته هم سخت زيان رسوي، ځکه په ښارونو کې د انسانانو تر څنګ نور مخلوقات لکه مرغان، څاروي او نور ژوند کوي او په طبيعي ډول د دوی د اورېدلو قوت هم له دې پديدې اغېزمن کېږي.
تر ټولو مهمه دا چې د ښاري چارو د دې کارپوه په وینا د ښار په مرکزونو کې د غږ ککړتیا د ترافیکي نظام د ګډوډۍ، موټر چلوونکو خپل تمرکز له لاسه ورکولو او په پای کې د ترافیکي پېښو د زیاتوالي لامل کېږي.
د ښاري چارو دغه کارپوه زياته کړه: د غږ ککړتيا يوازې د ښارونو په مرکز کې نه ده، بلکې په بېلابېلو ځايونو کې د سيمې اوسېدونکي هم له دې اړخه زيانمن کېږي، په بېلابېلو سيمو کې روغتونونه، کلينيکونه او ښوونيز مرکزونه شتون لري، چې په حقیقت کې باید د غږیز ککړتیا څخه لرې وي، خو له بده مرغه کله ناکله دغه مرکزونه د شور د ککړتیا له امله سخت اغیزمن کېږي او ناروغانو ته په ځانګړې توګه په روغتونونو کې د ناراحتۍ او رواني ستونزو لامل کېږي.
له بلې خوا د اقبال په اند، د غږ ککړتیا د زده کوونکو او محصلینو لپاره یو آفت دی، ځکه چې دا د دوی د زده کړې او پوهېدو له توان څخه محروموي او زده کړې ته د دوی تمرکز له منځه وړي.
په ښارونو کې د غږ ککړتیا کنټرول لپاره کړنلارې
د ښاري چارو کارپوه همداراز وویل: د شور د ککړتیا د کنټرول یو له اساسي حل لارو څخه، د قانون له نظره، د ککړتیا د سرچینو راټولول، د ښاروالۍ دنده ده چې په دې برخه کې جدي او پروخت اقدامات وکړي.
د هغه په وينا، که څه هم د کابل ښاروالۍ په دې وروستيو کې څو څو ځلې لوډسپيکرونه راټول کړي او د پخوا په پرتله کم شوي، خو لا هم اړتيا ده، چې له سرغړونکو سره جدي چلند وشي.
ډاکټر اقبال د ښاروالۍ دا اقدام یو لومړنی ګام وباله او په ښار کې د واټونو د پلورونکو د سیستماتیک کولو لپاره باید بنسټیز کار وشي او زیاته یې کړه: د کوڅو پلورونکو د سیستماتیک کولو یوه لاره د هغوی لپاره د بېلابېلو بازارونو جوړول دي، چې نور د شور جوړولو او لاډسپیکر نصبولو ته اړتیا پیدا نه شي.
د هغه په وينا، همدارنګه د ښاريانو په ځانګړې توګه د موټر چلوونکو د پوهاوي په لوړولو سره، چې له غير ضروري شور او هارنګونو څخه ډډه وکړي او بيا د روغتونونو او ښوونيزو مرکزونو په عایق کولو سره، د ارامه فضا په رامنځته کولو کې ډېره مرسته کوي او خلک د شور ککړتیا څخه ژغوري.
په ښارونو کې له بازارونو پرته ګڼه ګوڼه د بې نظمۍ او د غږ ککړتیا سربیره ده
په ورته وخت کې د ټولنیزو چارو کارپوه عبدالرحمن حسینی ایرنا ته وویل: ګڼه ګوڼه د ښار له ځانګړنو څخه ده او د ښار او کلیو ترمنځ یو له توپیرونو څخه د خلکو ګڼه ګوڼه ده خو بې نظمی او بې نزاکتي داسې ده، لکه غیر ضروري شور، غیر ضروري ګډوډي، او داسې نور. د ګڼې ګوڼې څخه چې په ښارونو کې طبیعي خبره ده.
حسيني زياته کړه: د غږ ککړتيا او د پلورونکو لوډسپيکرونه جدي ټولنيز زيانونه رامنځته کوي چې په ښاري ژوند کې له پامه نه غورځول کېږي.
د هغه په وينا، د پلورونکو د لوډسپيکرونو د غوږونو د وېشلو غږونه حتی په يوه وړه سيمه کې هم د خلکو او بازار موندونکو پر اعصابو منفي اغېزه کوي او د کورنيو غړو ته چې بازارونو ته څېرمه اوسېږي، د خپګان لامل کېږي.
د حسيني په وينا، د واټونو او عامو لارو په اوږدو کې د پلورونکو بله منفي پايلې او په لوډسپيکرونو د اعلاناتو پلورل دا دي چې د ترافيکو پر مخ تګ راتګ ګډوډ کوي او د ترافيکي پېښو خطر زياتوي.
هغه ټینګار وکړ، چې د ښاروالۍ یوه دنده دا ده، چې په لویو ښارونو کې نسبي امن رامنځته کړي او د پلورونکو لپاره یو مشخص او مناسب ځای په پام کې ونیسي، تر څو موټر په عادي ډول له کوم خنډ پرته په سړکونو وګرځي له بلې خوا، عامه سړکونه باید د میوو او سبزیجاتو له کثافاتو څخه پاک وي، چې ډېری یې د صنعتکارانو لخوا له پامه غورځول کېږي.
د پیغام پای/